czwartek, 4 kwietnia 2024

Bitwa pod Racławicami.


4 kwietnia 1794 roku, w okolicach małej wsi Racławice rozegrała się jedna z najbardziej znanych bitew w historii Polski. Bitwa pod Racławicami, będąca częścią większego zrywu znanego jako insurekcja kościuszkowska, stanowiła nie tylko militarny sukces, ale również symbol narodowej odwagi i determinacji.

Siły polskie pod dowództwem Tadeusza Kościuszki liczyły około 6 tysięcy ludzi, w tym około 2,2 tysiąca piechoty, 2 tysiące jazdy i około 2 tysiące kosynierów – ochotników uzbrojonych w kosy zamontowane na długich drzewcach. Naprzeciwko stanęła dywizja wojsk rosyjskich pod wodzą generała Aleksandra Tormasowa, licząca około 2,8 tysiąca żołnierzy. Bitwa rozpoczęła się od ostrzału artyleryjskiego ze strony rosyjskiej, a następnie doszło do starcia kawalerii, w którym polska jazda pod dowództwem Jana Ludwika Mangeta została początkowo rozbita.

Kluczowym momentem bitwy było natarcie piechoty i kosynierów, które przełamało szyki rosyjskie. Decydujące znaczenie miała odważna szarża kosynierów, którzy wdarli się na rosyjskie pozycje i zdobyli baterie artyleryjskie. Sukces ten zmusił Tormasowa do wycofania się. Bitwa, mimo że krwawa – straty rosyjskie wyniosły około tysiąca rannych i zabitych, a polskie około 500 ludzi – zakończyła się polskim zwycięstwem.

Zwycięstwo pod Racławicami miało ogromne znaczenie moralne i propagandowe, stanowiąc ważny impuls dla dalszej walki w ramach insurekcji kościuszkowskiej. Było to pierwsze większe starcie zbrojne tej insurekcji i pokazało, że pomimo przewagi technicznej przeciwnika, determinacja i odwaga mogą przynieść sukces. Bitwa ta stała się symbolem narodowej walki o wolność, a postać Tadeusza Kościuszki – naczelnika powstania – urosła do rangi bohatera narodowego.

Warto podkreślić, że insurekcja kościuszkowska, mimo ostatecznej klęski, przeszła do historii jako jeden z najważniejszych zrywów niepodległościowych Polaków, a bitwa pod Racławicami jako jej najjaśniejszy rozdział. Zwycięstwo to, choć nie przesądziło o losach powstania, na zawsze zapisało się w pamięci narodowej jako dowód niezłomności i gotowości Polaków do walki o wolność kraju. Źródło: Historia na wyciągnięcie ręki. https://www.facebook.com/profile.php?id=100090877369058

poniedziałek, 25 marca 2024

Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką

Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów podczas okupacji niemieckiej to nowe, ale bardzo ważne święto państwowe. To jest dzień, w którym państwo polskie składa hołd swoim bohaterom – Polakom, którzy pomimo grożącej kary śmierci nieśli pomoc swoim żydowskim sąsiadom, swoim żydowskim współobywatelom 

Święto zostało ustanowione z inicjatywy Prezydenta Andrzeja Dudy w 2018 roku.

Wybrana na dzień obchodów data –  24 marca – jest symboliczna. To właśnie tego dnia w 1944 roku dokonano egzekucji na rodzinie Ulmów. 

 Nasza szkoła w tym dniu wspominamy rodzinę Parzych.


 Franciszek i Maria Parzychowie (wraz z dziećmi Ireną, Kazimierzem i Eugeniuszem) –
w związku z ewakuacją w 1945 r. osadzonych z KL Auschwitz-Birkenau - udzielali schronienia zbiegłym więźniom. Ocalały wówczas m.in. Helena Berman (nr 38383), Romana Duracz (nr 43544) oraz Anna Duracz (nr 43544). Państwo Parzychowie zostali odznaczeni w 1984 r. medalem „Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata” za uratowanie Heleny Berman. Ponadto Franciszek Parzych został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za udział w powstaniu śląskim oraz służbę wojskową, a Maria Parzych Złotym Krzyżem Zasługi za udzielenie schronienia ewakuowanym więźniom.

Ich grób znajduje się na cmentarzu parafii pw. Matki Bożej Różańcowej w Jastrzębiu-Zdroju przy ul. Kościelnej.

poniedziałek, 18 marca 2024

Przeprowadzka króla z Krakowa do Warszawy

18 marca 1596 roku stanowi kluczowy moment w historii Polski, symbolizujący przeniesienie centrum politycznego i kulturalnego kraju z Krakowa do Warszawy.

Ta data oznacza początek nowego rozdziału w dziejach polskiej monarchii, inicjowanego przez króla Zygmunta III Wazę. Decyzja ta była efektem szeregu wydarzeń oraz strategicznych rozważań, które skłoniły monarchę do zmiany siedziby królewskiej. Kraków, będący dotychczasową stolicą, stracił na znaczeniu na rzecz Warszawy, która już od połowy XVI wieku zaczęła pełnić funkcję ważnego ośrodka politycznego. W Warszawie odbywały się sejmy walne i elekcje królewskie, co świadczyło o jej rosnącym znaczeniu. Jednak bezpośrednim impulsem dla Zygmunta III do przeniesienia dworu królewskiego były konsekwencje pożaru, który na początku 1596 roku zniszczył znaczną część zamku wawelskiego.

Wybór Warszawy nie był przypadkowy. Miasto to posiadało szereg atutów, w tym korzystniejsze położenie geograficzne. Leżało bliżej strategicznie ważnych terenów, takich jak Pomorze i Litwa, a także było położone bliżej rodzinnej Szwecji Zygmunta III. Te czynniki, w połączeniu z politycznymi i ekonomicznymi korzyściami, przekonały króla do podjęcia decyzji o przeniesieniu.

Proces przenosin nie był jednak krótkotrwały. Rozpoczęty w 1596 roku, trwał aż do około 1611 roku, z kulminacyjnym momentem w maju 1609 roku, kiedy to król wraz z rodziną i dworem na stałe zamieszkał w Warszawie. Od tego momentu miasto to stało się de facto stolicą Polski, choć, co warto podkreślić, nie zostało to nigdy formalnie zapisane w żadnym akcie prawnym.

Mimo przeniesienia siedziby królewskiej Kraków zachował swoją ceremonialną rolę w polskiej monarchii. To właśnie tam odbywały się koronacje polskich królów i przechowywano królewskie insygnia, co podkreślało historyczne i symboliczne znaczenie tego miasta.

Źródło: https://www.facebook.com/share/FK6AWDPaAvuBURm6/

poniedziałek, 11 marca 2024

Lend-Lease Act

 11 marca 1941 roku Kongres Stanów Zjednoczonych uchwalił kluczową ustawę znacząco wpływającą na bieg II wojny światowej, znaną jako Lend-Lease Act (Ustawa Pożyczek i Dzierżaw).

Ta inicjatywa, gorąco popierana przez prezydenta Franklina Delano Roosevelta, umożliwiła Stanom Zjednoczonym świadczenie wsparcia dla krajów walczących z hitlerowskimi Niemcami, w tym dla Francji, Wielkiej Brytanii, później także Chin i Związku Radzieckiego, a także innych państw sojuszniczych. Pomoc ta obejmowała dostawy żywności, paliwa, materiałów obronnych, w tym samolotów, statków wojennych, czołgów, samochodów terenowych oraz broni, które przekazywano za darmo lub odpłatnie.

Lend-Lease Act był kluczowym momentem, który umożliwił formalnie neutralnym Stanom Zjednoczonym de facto zaangażowanie się w światowy konflikt, nie angażując bezpośrednio amerykańskich sił zbrojnych w walkę. Projekt Roosevelta zakładał przekształcenie USA w „arsenał demokracji”, co miało kluczowe znaczenie dla dalszego przebiegu wojny.

Już pod koniec października 1941 roku, pierwsza partia pomocy o wartości 1 miliarda dolarów została zatwierdzona przez prezydenta Roosevelta i przekazana Wielkiej Brytanii. Do końca wojny, wartość amerykańskiej pomocy dla sojuszników przekroczyła 50 miliardów dolarów, co w dzisiejszych pieniądzach odpowiadałoby około 680 miliardom dolarów. Wsparcie to było kontynuowane nawet po oficjalnym przystąpieniu Stanów Zjednoczonych do wojny w grudniu 1941 roku

czwartek, 7 marca 2024

Dzień Kobiet

 

Czy wiesz skąd wziął się Dzień Kobiet?

Historia Święta Kobiet, obchodzonego w różnych krajach w różnych terminach, jest bogata i zróżnicowana.
W kulturze europejskiej Międzynarodowy Dzień Kobiet obchodzony jest 8 marca, ale na przykład w Tunezji- dzień ten obchodzony jest 13 sierpnia. 
Przekazy mówią, że początki Dnia Kobiet sięgają starożytnego Rzymu. Dzień Kobiet był wówczas oddaniem czci bogini Junony, która była opiekunką życia kobiet. Kobiety modliły się o szczęście w życiu małżeńskim, a mężowie w tym dniu obdarowywali swoje żony prezentami. 
Z założenia Międzynarodowy Dzień Kobiet jest uczczeniem pamięci sufrażystek walczących o równouprawnienie kobiet, równe traktowanie w pracy i taką samą wypłatę za jednakowo wykonaną pracę.
Początki Międzynarodowego Dnia Kobiet wywodzą się z ruchów robotniczych w Ameryce Północnej i Europie. Za początek tego święta uznaje się rok 1857, kiedy to pracujące w fabryce bawełny, kobiety zorganizowały strajk, domagając się krótszego dnia pracy oraz takiego samego wynagrodzenia, jakie otrzymywali mężczyźni. Pierwsze obchody Narodowego Dnia Kobiet odbyły się 28 lutego 1909 r. 
w Stanach Zjednoczonych. Zapoczątkowane zostały one przez Socjalistyczną Partię Ameryki. W 1910 roku Międzynarodówka Socjalistyczna w Kopenhadze ustanowiła obchodzony na całym świecie Dzień Kobiet, który służyć miał krzewieniu idei praw kobiet oraz budowaniu społecznego wsparcia dla powszechnych praw wyborczych dla kobiet. 19 marca 1911 roku po raz pierwszy Międzynarodowy Dzień Kobiet obchodzono w Austrii, Danii, Niemczech i Szwajcarii. Domagano się prawa kobiet do głosowania i obejmowania stanowisk publicznych, praw kobiet do pracy i szkoleń zawodowych oraz zaprzestania dyskryminacji w miejscu pracy. W Polsce święto Dnia Kobiet zaczęto zauważać 
i obchodzić dopiero po drugiej wojnie światowej. Jednak już nie 19 marca, a 8 marca. Data ta pochodzi podobno od strajku kobiet w Rosji, w 1913 roku, a później w 1917, które strajkowały mimo zakazu władz. Data ta jest również utożsamiana z walką angielskich sufrażystek o prawa polityczne.
Podpisana w 1945 roku Karta Narodów Zjednoczonych była pierwszym międzynarodowym dokumentem potwierdzającym zasadę równości kobiet i mężczyzn. W ciągu wielu dziesięcioleci ONZ brała udział w opracowywaniu międzynarodowych strategii, standardów, programów i określaniu celów promujących podwyższanie statusu kobiet.
Prawdziwymi „latami świetności” Dnia Kobiet w Polsce był faktycznie okres PRL-u.
W zakładach pracy czy szkołach był obchodzony obowiązkowo. Była to „okazja” do uzupełniania braków w zaopatrzeniu, dlatego wręczano paniom takie dobra materialne jak rajstopy, ręcznik, ścierka, mydło, kawa.
Niestety Międzynarodowy Dzień Kobiet był powodem stosowania przemocy w Teheranie.
4 marca 2007 roku irańska policja pobiła sto osób planujących zgromadzenie. Policja zaaresztowała wiele kobiet. Niektóre z nich relacjonowały kilka dni później, że były zamknięte w odosobnieniu i przesłuchiwane.

Bez wątpienia 8 marca to dobry moment, żeby wyrazić szacunek, miłość i wdzięczność wobec bliskich pań.



piątek, 1 marca 2024

1 marca - Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych

 


Dzień ten został ustanowiony przez sejm w 2011 roku, aby zachować pamięć o partyzantach, którzy po II wojnie światowej nie złożyli broni i kontynuowali walkę z sowieckim okupantem. W antykomunistycznym podziemiu walczyło od 120-180 tys. Polaków.

Powojenne podziemie antykomunistyczne stanowiło naturalną kontynuację działalności niepodległościowej dla tysięcy żołnierzy z okresu okupacji II Wojny Światowej.

Uczestniczyli w nim przedstawiciele wszystkich grup społecznych i zawodowych: inteligencja, robotnicy i chłopi, młodzież oraz ci wszyscy, dla których podstawowym impulsem działania była gotowość walki o wolną Ojczyznę, aż do powstania NSZZ „Solidarność” stanowiło przykład najliczniejszej formy oporu polskiego społeczeństwa wobec komunistycznej władzy. Przez jego szeregi przewinęło się 250–300 tys. ludzi.

Symbolicznym końcem zbrojnego oporu była śmierć Józefa Franczaka „Lalka”, zabitego przez ZOMO 21 października 1963 roku. Jednak do końca PRL-u w całym kraju ukrywało się pod fałszywymi nazwiskami jeszcze wielu żołnierzy podziemia. Ścigani aż do 1989 r. przez SB trwali w konspiracji, z dala od własnych rodzin, z którymi nie dane było im się spotkać przez kilkadziesiąt lat.

Źródło: https://www.gov.pl/web/uw-lodzki/1-marca---narodowy-dzien-pamieci-zolnierzy-wykletych.


niedziela, 18 lutego 2024

Finał konkrsu "Serce z Węgla-górnicza historia Jastrzębia-Zdroju"

FINAŁ KONKURSU SERCE Z WĘGLA 

16.02.2024 r. odbył się finał II edycji konkursu "Serce z Węgla - górnicza historia Jastrzębia-Zdroju" w którym brało 24 uczestników z 4 szkół jastrzębskich w tym 6 naszych uczniów: Julia Kowalik z kl 7a, oraz z kl 7b Jakub Chowaniak, Michał Linkowski, Alan Piętal,  Mateusz Rychel, Filip Wójcik. finaliści musieli odpowiedzieć na 4 otwarte pytania dotyczące kultury, sportu, historii uzdrowiska oraz górnictwa w Jastrzębiu-Zdroju. Mistrzem tej edycji został uczeń naszej szkoły Mateusz Rychel z klasy 7b wygrywając tym samym nagrodę w postaci laptopa natomiast każdy z finalistów otrzymał atrakcyjne pozycje książkowe. Gratulujemy.