85 rocznica Sonderaktion Krakau

 

6 listopada 1939 roku rozpoczęła się akcja wymierzona w środowisko krakowskich uczonych, znana jako Sonderaktion Krakau. Operację tę przeprowadziła Einsatzgruppe I, jednostka specjalna SS odpowiedzialna za działania represyjne na obszarze okupowanej Polski. W Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego zwołano tego dnia ogólne zebranie wykładowców. W jego trakcie oskarżono uczonych o samowolne rozpoczęcie roku akademickiego oraz o wrogość do niemieckiej nauki.

Podczas zebrania zapowiedziano wywiezienie zebranych uczonych do obozu koncentracyjnego. Aresztowano tego dnia 183 osoby, w tym profesorów, pracowników naukowych i studentów, zarówno z Uniwersytetu Jagiellońskiego, jak i innych krakowskich uczelni, takich jak Akademia Górnicza, Akademia Handlowa i inne. Początkowo zatrzymanych przetrzymywano w aresztach w Krakowie. Pod koniec listopada 1939 roku większość zatrzymanych uczonych została przeniesiona do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen, położonego w Niemczech. W międzyczasie, 11 osób zwolniono. Pobyt w obozie był okrutny i prowadził do pogorszenia zdrowia szczególnie starszych zatrzymanych naukowców. W wyniku złych warunków zmarł profesor Antoni Meyer, a kolejną ofiarą stał się Stanisław Estreicher, były rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zatrzymanie i wywiezienie grona krakowskich uczonych wywołało protesty na całym świecie. W ich wyniku część uwięzionych została zwolniona w lutym 1940 roku, ale pozostałych przeniesiono do innych niemieckich obozów, w tym do Dachau, gdzie spędzili kolejne półtora roku.

Łącznie w wyniku Sonderaktion Krakau śmierć poniosło 20 krakowskich uczonych. Niektórzy zmarli w wyniku wycieńczenia już po zwolnieniu z obozu, a inni, tacy jak profesorowie Leon Sternbach i Joachim Mettalman, którzy mieli żydowskie pochodzenie, zostali zamordowani przez nazistów. To tragiczne wydarzenie jest jednym z wielu przykładów represji wobec polskiej inteligencji i kultury podczas II wojny światowej.

rocznica akcji „Erntefest”

 W dniach 3 i 4 listopada 1943 r., Niemcy przeprowadzili w obozie koncentracyjnym na Majdanku i obozach pracy przymusowej w Trawnikach i Poniatowej największą w historii II wojny światowej masową egzekucję.

Dokonana pod kryptonimem „Erntefest” masakra około 42 tysięcy żydowskich dzieci, kobiet i mężczyzn była ostatnim aktem eksterminacji Żydów w Generalnym Gubernatorstwie – operacji „Reinhardt”, która pochłonęła blisko 2 miliony ofiar, głównie Żydów polskich, ale też deportowanych z wielu państw europejskich

 

Prace konkursowe proszę składać do sali 47 do pani Małgorzaty Koczor .

Uroczystość oznaczenia grobu powstańca śląskiego.

 Grób powstańca śląskiego śp. Leona Serwotki został dziś oznaczony przez IPN znakiem pamięci „Tobie Polsko”. Uroczystość, która odbyła się na cmentarzu parafialnym pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, została przygotowana przez Instytut Pamięci Narodowej. Celem akcji IPN jest uhonorowanie i kultywowanie pamięci o bohaterach walk o niepodległość Polski.

Leon Serwotka urodził się 11 czerwca 1896 r. Wstąpił w 1919 r. do Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Złożył przysięgę przed Adolfem Wodeckim. Podczas I powstania śląskiego uczestniczył w rozbrojeniu Grenzschutzu. W czasie II powstania był zaszeregowany w oddziale karabinów maszynowych dowodzonym przez Pawła Stanię. Uczestniczył wówczas w rozbrojeniu Sipo oraz w zajęciu Wodzisławia Śląskiego. Natomiast podczas III postania śląskiego walczył w szeregach 12 kompanii 2 żorskiego pułku piechoty pod dowództwem Stefana Myśliwca. Uczestniczył w walkach toczonych w Jastrzębiu-Zdroju oraz Rybniku. W dniach od 21.05. do 05.07.1921 r. pełnił funkcję rusznikarza w batalionie sztabowym Grupy Południe. Odpowiadał za naprawę broni w warsztatach ślusarskich w kopalni Rymer. Należał do Związku Powstańców Śląskich. Zmarł 31 stycznia 1973 r.

17 września Dzień Sybiraka

 Jest taka mogiła, w której zamiast ludzkich szczątków znajduje się ziemia. Dlaczego nie ma w niej zmarłych? Spoczywają daleko poza Ojczyzną. Zostali pomordowani przez sowieckich okupantów lub zmarli z wycieńczenia w łagrach na dalekiej Syberii. To grób symboliczny, ale jakże ważny, dla nas, którzy pamiętamy o naszej historii.

Pamiętamy o ofiarach sowieckiego system totalitarnego. 17 września, w 85 rocznicę napaści Związku Sowieckiego na Polskę

Dlatego dziś w naszym mieście odbyły się uroczyste obchody Dnia Sybiraka. Oficjalne uroczystości miały miejsce przy pomniku upamiętniających zesłanie sybiraków, gdzie, przedstawiciele władz miasta, służb mundurowych, kombatanci oraz członkowie Związku Sybiraków złożyli kwiaty i zapalili znicze przed symbolicznym grobem.

1 września - wybuch II wojny światowej

 Rankiem 1 września 1939 r. wojska niemieckie bez wypowiedzenia wojny przekroczyły granice Rzeczpospolitej, rozpoczynając II wojnę światową – największy konflikt zbrojny w dziejach ludzkości.

1 Maja

 Święto Pracy, popularnie zwany 1 Maja – międzynarodowe święto klasy robotniczej, obchodzone od 1890 corocznie 1 maja. W Polsce Święto Pracy jest świętem państwowym od 1950. 

Święto wprowadziła w 1889 II Międzynarodówka dla upamiętnienia wydarzeń z pierwszych dni maja 1886 w Chicago, w Stanach Zjednoczonych podczas strajku będącego częścią ogólnokrajowej kampanii na rzecz wprowadzenia 8-godzinnego dnia pracy 

Międzynarodowe Święto Pracy, obchodzone 1 maja, stanowi ważną datę w kalendarzu społecznym i historycznym. Ustanowione przez Drugą Międzynarodówkę w 1891 roku, ma ono swoje korzenie w strajku chicagowskich robotników z 1886 roku. W okresie międzywojennym organizację pochodów i manifestacji 1 Maja głównie przejmowała Polska Partia Socjalistyczna oraz Bund.

Jednakże, po II wojnie światowej, władze komunistyczne zawłaszczyły obchody tego święta, czyniąc je jednym z najważniejszych w kalendarzu publicznym. Od roku 1950, 1 Maja stało się dniem wolnym od pracy, a jego znaczenie dla władzy komunistycznej było szczególnie istotne. Miało ono pełnić rolę przeciwwagi dla obchodzonego wcześniej „3 Maja”, które to święto państwowe zostało wówczas zakazane.

1 Maja stało się więc instrumentem propagandy komunistycznej, podkreślającym znaczenie pracy i solidarności społecznej zgodnie z ideologią władzy.

Fot. NAC, obchody w Katowicach - 1 maja 1975 r.:

Górnicy w strojach galowych podczas pochodu pierwszomajowego. Widoczna trakcja tramwajowa i hasło propagandowe.

Kobiety z kwiatami w pochodzie. W tle salon wydawniczy "Ruch".